Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa, który do 1988 r. nosił nazwę Wydziału Mechanicznego, jest tą jednostką organizacyjną Uczelni, od którego działalności rozpoczęły się wyższe studia techniczne w Rzeszowie. Od początku samodzielnego funkcjonowania Uczelni Wydział Mechaniczny prowadził studia zarówno systemem dziennym, jak też wieczorowym i zaocznym, a w okresie późniejszym także studia eksternistyczne. Do 1974 roku, kiedy to Wyższa Szkoła Inżynierska w Rzeszowie została przekształcona w Politechnikę Rzeszowską im. Ignacego Łukasiewicza, Wydział Mechaniczny prowadził studia na poziomie inżynierskim. Od chwili powołania Politechniki Rzeszowskiej Wydział prowadził jednolite studia magisterskie systemem dziennym i zaocznym. Aktualnie prowadzone są zajęcia na studiach pierwszego, drugiego i trzeciego stopnia, a także studia podyplomowe. Zajęcia realizowane są nie tylko w siedzibie Uczelni, lecz także w Zamiejscowym Ośrodku Dydaktycznym w Stalowej Woli. Przez pewien okres zajęcia odbywały się również w Gorlicach, Tarnobrzegu, Przemyślu, Krośnie, Mielcu, Dębicy, Sanoku i Leżajsku.
W ciągu lat (od 1963 r.) Wydział prowadził studia na kierunku mechanika i budowa maszyn w różnych specjalnościach. Początkowo były dwie specjalności: technologia budowy maszyn oraz aparatura chemiczna. Ze względu na zmieniające się potrzeby przemysłu w południowo-wschodnim regionie kraju zaprzestano prowadzenia specjalności aparatura chemiczna i od 1972 r. uruchomiono specjalność lotnictwo, początkowo z dwoma specjalizacjami: samoloty i silniki lotnicze, a następnie od 1976 r. rozpoczęto kształcenie w unikalnej w kraju specjalizacji pilotażowej. W roku 2005 specjalność lotnictwo przekształcono w kierunek lotnictwo i kosmonautyka. W związku z potrzebami gospodarki narodowej oraz zainteresowaniami studentów, a także w miarę wzrostu potencjału dydaktycznego Wydziału utworzono dalsze kierunki: zarządzanie i inżynieria produkcji (2001), transport (2007), mechatronika (2009) oraz inżynieria materiałowa (2010).
Począwszy od 1993 r. Wydział włączył się w europejski system kształcenia o nazwie European Mechanical Engineering Studies (EMES).
Dane kontaktowe
Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa
Politechnika Rzeszowska
Al. Powstańców Warszawy 8
35-959 Rzeszów
Historia wydziału
Łączna liczba studentów w chwili obecnej znajdująca się na Wydziale Budowy Maszyn i Lotnictwa wynosi ok. 3000 na studiach stacjonarnych i ok. 1000 na studiach niestacjonarnych. W całym okresie działalności Wydziału dyplom ukończenia studiów wyższych otrzymało ponad 14000 absolwentów. Stan kadrowy Wydziału w zasadniczy sposób decyduje o możliwościach kształcenia studentów, a także o poziomie prowadzonych prac naukowo-badawczych i wdrożeniowych. Liczba zatrudnionych w Wydziale nauczycieli akademickich oraz pracowników pomocniczych stale wzrastała w ciągu lat wraz z ogólnym rozwojem Politechniki. Wydział zatrudnia obecnie 191 nauczycieli akademickich oraz 47 pracowników inżynieryjno-technicznych i 22 pracowników administracyjnych. W grupie nauczycieli akademickich w Wydziale pracuje 16 profesorów, 35 doktorów habilitowanych na etatach profesorów nadzwyczajnych, 78 adiunktów, 57 asystentów oraz 5 wykładowców i starszych wykładowców. Pracownicy Wydziału systematycznie powiększają dorobek naukowy, realizując prace badawcze w ramach badań naukowych i działalności statutowej, a także wykonując prace zlecone przez Komitet Badań Naukowych, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, Narodowe Centrum Nauki oraz zakłady przemysłowe.
Systematyczny rozwój Wydziału charakteryzujący się zwiększeniem kadry i jej dorobku naukowego, wzrostem liczby stopni i tytułów naukowych oraz bazy laboratoryjnej sprawił, że w 1977 r. Wydział Mechaniczny uzyskał prawa nadawania stopnia naukowego doktora nauk technicznych w dyscyplinie Budowa i Eksploatacja Maszyn. Kolejne uprawnienia doktorskie (w dyscyplinie Mechanika) Wydział uzyskał w 2002 roku. Do chwili obecnej Rada Wydziału Mechanicznego, a następnie Rada Wydziału Budowy Maszyn i Lotnictwa nadała 202 osobom stopień doktora nauk technicznych (178 w dyscyplinie Budowa i Eksploatacja Maszyn oraz 24 w dyscyplinie Mechanika). W tej grupie byli zarówno pracownicy Politechniki Rzeszowskiej, jak też osoby zatrudnione w innych uczelniach i instytucjach naukowo-badawczych, a także pracownicy przemysłu.
W roku akademickim 2000/2001 na Wydziale Budowy Maszyn i Lotnictwa Politechniki Rzeszowskiej uruchomiono studia doktoranckie w zakresie Budowy i Eksploatacji Maszyn. Ta nowa forma studiów wyniknęła z faktu, że bardzo szybki rozwój naukowy Wydziału Budowy Maszyn i Lotnictwa umożliwił Wydziałowi uzyskanie w 2000 r. praw nadawania stopnia doktora habilitowanego w dyscyplinie Budowa i Eksploatacja Maszyn. W roku 2009 Wydział uzyskał prawo nadawania stopnia doktora habilitowanego w dyscyplinie Mechanika. Do chwili obecnej Rada Wydziału nadała stopień doktora habilitowanego 32 osobom. Przeprowadziła również 9 postępowań o nadanie tytułu profesora oraz 7 postępowań o nadanie godności doktora honoris causa.
Aktywność naukowa Wydziału wyraża się także organizowaniem licznych konferencji i sympozjów naukowych. Na tym polu Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa zanotował w ciągu całego okresu swej działalności znaczne osiągnięcia. Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa od wielu lat współpracuje także z zagranicznymi uczelniami technicznymi. Należą do nich:
- Uniwersytet Techniczny w Koszycach (Słowacja),
- Państwowy Uniwersytet, Politechnika Lwowska (Ukraina),
- Uniwersytet Techniczny w Monachium (Niemcy),
- Uniwersytet Techniczny w Aachen (Niemcy),
- College of Nyiregyhaza (Węgry),
- Uniwersytet Transportu Ukrainy (Ukraina),
- Huazhong University of Science & Technology (Chiny),
- Zurich University of Applied Sciences (Szwajcaria),
- Politecnico di Torino (Włochy),
- University of Stavanger (Norwegia),
- Wyższa Szkoła Techniczna w Bielefeld (Niemcy),
- KU Leuven (Belgia),
- Polytechnic Institute of Coimbra (Portugalia),
- Universidade da Beira Interior (Portugalia).
Współpraca z wymienionymi uczelniami polega m.in. głównie na wymianie pracowników na krótkoterminowy staż, wymianie studenckich praktyk wakacyjnych oraz wspólnej realizacji tematów naukowo-badawczych, a także organizacji konferencji i sympozjów naukowych.
Wydział prowadzi również szeroką współpracę z przemysłem, w tym m.in. z:
- WSK PZL Rzeszów,
- PZL Mielec,
- Hispano Suiza Polska,
- Nowy Styl Group,
- Ultratech,
- MTU Aeroegines Polska,
- ZELMER Rzeszów,
- Borg Warner Poland.
Struktura organizacyjna Wydziału przechodziła kolejne przeobrażenia stosownie do stanu zatrudnienia potrzeb dydaktycznych i zadań naukowych. W latach sześćdziesiątych i na początku lat siedemdziesiątych Wydział składał się z zespołów dydaktycznych. W 1973 roku na Wydziale Mechanicznym utworzono dwa instytuty, a mianowicie Instytut Budowy Maszyn oraz Instytut Lotnictwa. Każdy z nich składał się z zakładów naukowo-dydaktycznych o profilach odpowiednich do zakresu wykładanych przedmiotów i prowadzonych prac badawczych. W tej strukturze Wydział funkcjonował do 1988 r., kiedy to zmieniono nazwę Wydziału i jednocześnie uproszczono jego strukturę organizacyjną. Obecnie w ramach Wydziału istnieje 12 jednostek organizacyjnych: Katedra Awioniki i Sterowania, Katedra Konstrukcji Maszyn, Katedra Materiałoznawstwa, Katedra Mechaniki Stosowanej i Robotyki, Katedra Odlewnictwa i Spawalnictwa, Katedra Przeróbki Plastycznej, Katedra Samolotów i Silników Lotniczych, Katedra Silników Spalinowych i Transportu, Katedra Technologii Maszyn i Inżynierii Produkcji, Katedra Technik Wytwarzania i Automatyzacji, Katedra Termodynamiki i Mechaniki Płynów oraz Zakład Informatyki. Wydział współpracuje również w zakresie badań naukowych i dydaktyki z Ośrodkiem Kształcenia Lotniczego oraz Akademickim Ośrodkiem Szybowcowym.
Wydziałem od początku jego istnienia do chwili obecnej kierowały następujące osoby:
- mgr inż. Bogdan Marzęcki (1951–1953)
- mgr inż. Bogumił Musiał (1954–1955)
- doc. mgr inż. Roman Niedzielski (1955–1963)
- prof. dr inż. Jan Woźniacki (1964–1966)
- prof. dr inż. Jan Madejski (1966–1969)
- doc. dr inż. Kazimierz E. Oczoś (1969–1972)
- doc. dr inż. Adam Batsch (1972–1981)
- doc. dr hab. inż. Andrzej Bylica (1981–1982)
- doc. dr inż. Jan Gruszecki (1982–1984)
- doc. dr hab. inż. Bogumił Bieniasz (1984–1987)
- prof. dr hab. inż. Stanisław Koncewicz (1987–1990)
- dr hab. inż. Janusz Rybak, prof. PRz (1990–1993)
- prof. dr hab. inż. Tadeusz Markowski (1993–1999)
- prof. dr hab. inż. Feliks Stachowicz (1999–2002)
- prof. dr hab. inż. Marek Orkisz (2002–2005)
- prof. dr hab. inż. Feliks Stachowicz (2005–2008)
- dr hab. inż. Krzysztof Kubiak, prof. PRz (2008–2012)
- prof. dr hab. inż. Jarosław Sęp (2012-2019)
- dr hab. inż. Aleksander Mazurkow, prof. PRz (2019-2020)
- dr hab. inż. Adam Marciniec, prof. PRz (od 2020)